Rozwój psychologiczny
Zasady rozwoju zadatków psychicznych

Mówiąc o zadatkach dziedzicznych, mamy ma myśli to wszystko, co dziecko przynosi na świat. Nosicielami cech dziedzicznych są geny, które mają określone miejsce w chromosomach jąder komórek rozrodczych. Podstawowy układ genów określany jest jako genotyp — czyli ogół genów każdego organizmu, odpowiadających za właściwości odziedziczane po swych rodzicach. Pogląd, że w okresie płodowym całe wyposażenie genetyczne w warunkach życia wewnątrzmacicznego nie ulega zmianie, okazał się niezbyt prawdziwy. Przykładem tego, jak stwierdzają badania, jest palenie przez matkę papierosów w czasie ciąży, które ma wpływ na wzrost dziecka. Nadużywanie alkoholu czy też długotrwałe i silne przeżycia emocjonalne, napięcia nerwowe mają ujemny wpływ na rozwój dziecka w życiu płodowym. W ciągu ostatnich lat zebrane przez uczonych fakty wskazują, że czynnik dziedziczmy odpowiada w poważnym stopniu za różnorodność cech i właściwości. Przede wszystkim są to proste cechy fizyczne odziedziczone po przodkach, jak: kształt nosa, kolor oczu, typ 'budowy anatomicznej, grupa krwi. Należą tu także pewne właściwości układu nerwowego, który powiązany jest z innymi układami w organizmie. Aktywność własna jednostki jako żywego organizmu wyraża się w różnorodnych czynnościach, dzięki którym człowiek uzyskuje równowagę ze światem zewnętrznym, czyli przystosowuje się do niego. Oddziałuje na niego czynnie, realizując swoje plany i zamiary. Interesującym przykładem jest aktywność małego dziecka, które — wykonując rozmaite czynności — nawiązuje kontakty z otaczającym je światem. Motorem jego aktywności jest rosnące zaciekawienie tym, co się dzieje w otaczającej je przyrodzie. Dziecko ujawnia postawę badacza, który pokonując na swej drodze trudności, pragnie poznać wszystko, co je zewsząd otacza. Rodziców zdumiewa to, gdy obserwują na przykład swoje roczne dziecko, jak mimo trudności w samodzielnym chodzeniu, słabych jaszcze umiejętności w przemieszczaniu swego ciała, dąży do leżących w pewnym oddaleniu przedmiotów, które wzbudziły j«»;>o zainteresowanie. Raczkuje, czołga się, podnosi, pada, by w końcu chwycić przedmiot w obie ręce, oglądać go, potrząsać i uderzać nim, a nawet sprawdzać jego smak. To dynamiczne zaspokajanie ciekawości jest związane z tzw. odruchem orientacyjne—poznawczym, polegającym na bacznym obserwowaniu zmysłami wszystkiego, co nowe w otoczeniu, co się porusza, zmienia. Odruch ten jest związany z badawczym nastawieniem do świata i musi być dla dobra dziecka podtrzymywany i rozwijany przez rodziców. Poszukiwanie i analizowanie okazów przyrodniczych przez chłopca, będącego w wieku dorastania, potrzeba ich kolekcjonowania, porównywania jest także formą aktywności. Inną jej formą będzie spędzanie wielu godzin w pracowniach modelarskich, długotrwała, czasami męcząca praca, która w rezultacie da wspaniałe dzieło — statek czy samolot w miniaturze. Aktywność dziecka przejawia się w zabawie, ucznia w uczeniu się, dorosłego w pracy. Te zmiany rodzaju aktywności ludzkiej świadczą o rozwoju psychicznym człowieka w ustawicznie zmieniającym się świecie zewnętrznym.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”