Rozwój psychologiczny
Rozwoju zadatków środowiskowych

Środowisko. Rozwój jednostki uwarunkowany wyposażeniem dziedzicznym, własną aktywnością, czyli czynnikami biologicznymi, jest związany i uzależniony w sposób wielokierunkowy od czynników społecznych: środowiska i wychowania. Środowisko, a więc rodzina — (rodzice i rodzeństwo, grupa rówieśnicza, podobnie jak i atmosfera panująca w domu, mają przemożny wpływ na kształtowanie psychiki jednostki. Mechanizmy wrodzone i dziedziczne stanowią podłoże dla powstawania czynności umysłowych, takich jak: mowa, zdolność logicznego myślenia, rozwiązywanie problemów. By ów mechanizm mógł sprawnie działać, konieczny jest odpowiedni dobór bodźców w postaci różnorodnych form kontaktów społecznych, pobudzających aktywność jednostki. Formy te są różne w różnych okresach rozwojowych. W okresie niemowlęcym kontakty z matką, rodziną wywołują pozytywne reakcje uczuciowe, pobudzając aktywność dziecka. Środowisko ma charakter dynamizujący nie tylko w odniesieniu do młodszych dzieci, ale także odgrywa znaczną rolę w kształtowaniu osobowości. Określone wzory postępowania czy zachowania wiążą się z wyróżnianą osobą, którą się naśladuje i z którą się utożsamia. Rodzinę określa się jako miniaturę społeczeństwa, w którym dziecko od najmłodszych lat uczy się przystosowywania społecznego, utrwala wzory zachowania osób mu najbliższych w danym momencie. Wzorce zachowania mają ogromne znaczenie. Jeśli niewłaściwe formy zachowania jednego z rodziców, takie jak: brak opanowania, podniesiony głos, krzyki często się powtarzają, trudno się dziwić, że dziecko naśladuje je i utrwala w swym zachowaniu. Pierwszym wzorcem dla swych dzieci są rodzice. Oni zaspokajają ich potrzeby nie tylko biologiczne, ale i poznawcze, służą radą i pomocą, kształtują pojęcie dobra i zła. Środowisko rówieśnicze i szkoLne ma także doniosłe znaczenie, którego wpływu nie da się usunąć. .Powiedz mi z kim przestajesz, a .powiem ci, kim jesteś" — mówi J. W. Goethe 1), podkreślając wagę oddziaływań środowiska. Akceptacja norm postępowania i zasad obowiązujących w grupie rówieśniczej przesądza czasem o zachowaniu jednostki i realizacji jej zamiarów, dążeń, a także zadań. To wszystko może stać się czynnikiem wzmacniającym osobowość, odporność psychiczną człowieka, która potrafi go uchronić od złych wpływów otoczenia. Może być jednak odwrotnie. Ucieczka od zdrowego moralnie zespołu rówieśników, uleganie złym wpływom zdemoralizowanych kolegów może doprowadzić do groźnych skutków zarówno dla chłopca, jak i dziewczynki, sprawić ból rodzicom i wywołać potępianie w szkole. Bywa i tak, że młodzież dorastająca nie akceptuje pozytywnych zasad postępowania, wpajanych przez rodziców, lub odwrotnie — tradycje i obyczaje panujące w niektórych rodzinach budzą sprzeciw społeczny. Ślepa akceptacja i posłuszeństwo nie są sprzymierzeńcami postępu w świecie. Tempo zmian społecznych, choć czasami doprowadza do zakłóceń w życiu jednostek i grup społecznych, umożliwia korzystanie ze swobody w dążeniu do samorealizacji, w wyborze drogi życiowej, w zaspokajaniu swych potrzeb. Stąd w rodzinach o modelu tradycyjnym — nakazowym, autorytatywnym — spotykamy się z „nieposłusznymi", „niepokornymi buntownikami". Określa się to popularnie jako tzw. konflikt pokoleń. Najczęściej oznacza to bunt przeciw starym wzorom, nieżyciowy przepisom i zasadom, do których młodzi nie chcą się dostosować. Brak zrozumienia dJa odmienności przekonań i poglądów, równoznaczny z nieistnieniem partnerskich stosunków w rodzinie, przekreśla często nieodwracalnie szansę na porozumienie między rodzicami a dziećmi. Trudności jeszcze bardziej się pogłębiają, gdy nie tylko rodzina, lecz wychowawcy w szkole nie chcą uznać ani uwzględnić swoistości i jedyności drogi rozwoju swego wychowanka, a także „stanu możliwości twórczych", uzdolnień i cech indywidualnych, stanowiących o jego odrębności. Czynnik środowiskowy ma niezwykle złożoną strukturę i stąd takie jego znaczenie dla rozwoju psychofizycznego człowieka.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”