Rozwój fizyczny
Fizyczne i psychiczne różnice płci
Budowa ciał małych dzieci, chłopców i dziewczynek, jest bardzo podobna. Główną różnicę stanowią zewnętrzne narządy płciowe. Natomiast różnice psychiki i usposobienia można zauważyć już w wieku przedszkolnym. Objawiają się one w różnym sposobie zachowania i zamiłowaniu do innego rodzaju zabaw. Porównując rozwój fizyczny chłopców i dziewczynek stwierdza się, że mniej więcej do 11 roku chłopcy wykazują większy wzrost i ciężar ciała niż dziewczynki w tym samym wieku. Jednakże około 11 roku życia dziewczynki zaczynają rosnąć prędzej i osiągają większy wzrost i wagę niż chłopcy — ich rówieśnicy. Trwa to mniej więcej do 14 roku życia. Chłopcy w wieku 15 — 16 lat zaczynają rozwijać się gwałtownie, co pozwala im — mimo spóźnionego startu — doścignąć dziewczęta. W późniejszym wieku mężczyźni są zwykle wyżsi i wykazują wagę większą niż kobiety. Zarówno średni wzrost, jak i waga mężczyzn i kobiet kształtują się różnie u ludności różnych krajów i stref klimatycznych, co jest z jednej strony wynikiem czynnika konstytucjonalnego, a z drugiej wiąże się z poziomem ekonomicznym i z warunkami higieny, zwłaszcza żywienia i pracy. W Polsce przeciętny wzrost dwudziestoletniego mężczyzny wynosi 166 cm, a kobiety 155 cm. Dla porównania przeciętny wzrost dwudziestoletniego mężczyzny w Szwecji wynosi 178 cm, a kobiety 166 cm. W okresie pokwitania różnice budowy i kształtów ciała zaczynają zarysowywać się bardzo wyraźnie. Chłopców cechuje przede wszystkim wybitniejszy rozwój mięśni; pojawia się u nich również owłosienie na twarzy. U dziewcząt natomiast następuje wyraźny rozwój tkanki tłuszczowej podskórnej, zaokrąglają się biodra, uda, ramiona, powiększają się piersi. Owłosienie okolicy płciowej jest u kobiety nieco inne niż u mężczyzny. U kobiety granica jego nie przekracza w zasadzie linii poziomej, stanowiącej brzeg wzgórka łonowego. U mężczyzn obszar owłosienia przekracza tę linię graniczną, układając się w kształcie trójkąta skierowanego szczytem w kierunku pępka. Często spotyka się u dorosłych mężczyzn owłosienie nóg, ramion, klatki piersiowej. U kobiet występuje ono rzadko i nigdy w dużym nasileniu. Po ukończonym okresie pokwitania zaznaczają się również bardzo wyraźnie różnice brzmienia głosu: dla mężczyzn charakterystyczny jest rejestr barytonowy lub basowy, dla kobiet — alt lub mezzosopran. Istnieją również wyraźne różnice psychiki mężczyzn i kobiet, jednak w tym zakresie utrzymuje się mnóstwo poglądów nie mających żadnego potwierdzenia naukowego. Różnice psychiki mężczyzny i kobiety dotyczą niemal wyłącznie strefy emocjonalnej, uczuciowej. Wiadomo też powszechnie, że kobiety cechuje większa wrażliwość, delikatność, subtelność odczuwania niż mężczyzn. Wiąże się z tym większa na ogół u kobiet niż u mężczyzn wyobraźnia i swoista zdolność orientacji w skomplikowanych sytuacjach życiowych. Natomiast nie ma żadnych istotnych różnic między mężczyzną a kobietą w dziedzinie intelektu. Kobieta w niczym nie ustępuje mężczyźnie, jeśli chodzi 0 zdolność myślenia abstrakcyjnego, myślenia krytycznego i intencjonalnego — twórczego. Wybitny udział kobiet naszych czasów w dziedzinie nauki, sztuki, medycyny, literatury i publicystyki oraz w takich gałęziach wiedzy, jak matematyka, technika, biologia i pedagogika dowodzi, że przyczyną niewielkiej dotychczas (w porównaniu z mężczyznami) aktywności kobiet w tych dziedzinach była specyficzna sytuacja społeczna kobiety. Widziano w niej przede wszystkim narzędzie realizacji celów biologicznych ludzkości, odsuwano ją od wszystkiego — poza kuchnią, kościołem i rodzeniem dzieci. Również islam i religie Wschodu traktują kobietę jako istotę niższą, przeznaczoną do pełnienia roli służebnej względem mężczyzny i nie liczącą się zupełnie jako podmiot działalności społecznej i twórczej. Kobiety wielokrotnie w historii usiłowały wywalczyć sobie należne im stanowisko społeczne. Jednak po erze starożytnego Rzymu, gdzie kobieta odgrywała niemałą rolę, przyszło średniowiecze, które w kobiecie widziało przede wszystkim źródło pokus nieczystości. ) tantyzm, który pogłębił jeszcze jej izolację w ciasnym kręgu spraw kuchni, kościoła i dzieci. W szeregu krajów protestanckich kobiety do dziś jeszcze nie zdołały zerwać pęt nałożonych im przez surową religię. Polska na szczęście jest pod względem stosunku do kobiet krajem wyjątkowym. Przez wieki warstwy oświecone naszego kraju hołdowały rycerskim obyczajom nakazującym cześć kobiecie. W morzu walk reformackich kraj nasz stanowił przez wiele lat szczęśliwą wyspę, na której kwitł kult kobiety. Byłoby błędem jednak sądzić, że w Polsce tego okresu kobieta, w przeciwieństwie do reszty Europy, korzystała z pełni praw politycznych i społecznych. Okazywanie kobiecie szacunku, czci, miłości nie jest jeszcze równoznaczne z uznawaniem jej praw do równorzędnego stanowiska w świecie. To stanowisko dały kobiecie dopiero stosunki społeczno-polityczne w Polsce Ludowej.! Nie ma obecnie w żadnej gałęzi naszego życia takich stanowisk, o których objęciu kobieta nie mogłaby marzyć, ani takich uczelni (z wyjątkiem chyba wojskowych), które byłyby przed nią zamknięte. Potrzeba wykształcenia, wiedzy fachowej dla kobiety nie budzi dzisiaj wątpliwości nawet w konserwatywnych środowiskach na wsi, tym bardziej w mieście. Ten, kto jedynie na podstawie różnicy funkcji biologicznej obu płci usiłuje określić ich rolę społeczną, popełnia poważny błąd.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”