Wychowanie
Wychowanie wpływ na rozwój osobowści pozostałe aspekty
Kiedy ukształtowana w zarysie osoba społeczna będzie dalej się rozwijać i dojrzewać w warstwie socjologicznej, to w wieku młodzieńczym nadbudowuje się nad nią nowa warstwa kultu-rologiczna (lub kulturotwórcza). Wyraża się ona w spontanicznym uczuleniu jednostki na wartości zawarte w wytworach (artefek-tach) kultury wyższej, jak sztuka (poezja, muzyka, plastyka, nauka, filozofia, technika, prawo, polityka czy moralność i religia). Zależnie od rozbudzonych zainteresowań kulturalnych, od zamiłowań, uzdolnień i talentów rozpoczyna się pogoń za wrażeniami estetycznymi przy przeżywaniu i przyswajaniu sobie podobających się jednostce wartości kulturowych. W ten sposób początkowo wyrasta kulturalny odbiorca, konsument sztuki lub innej dziedziny kultury, potem może uformować się amator, znawca, koneser jakiegoś zagadnienia, wreszcie pojawiają się pierwsze młodzieńcze próby własnej twórczości. Pierwociny te mają zwykle charakter naśladowczy, epigoński i grafomański, toteż zanikają, jeżeli nie zdradzają oryginalnego talentu. Pomimo to wychowanek rozwija się na tej drodze jako twórca kulturalny choćby w skromnym zakresie, a przynajmniej jako kulturalny odbiorca, krytyk lub entuzjasta nowej twórczości w jakiejś interesującej go dziedzinie kultury. Czynnikami zewnętrznymi, koniecznymi dla rozwoju warstwy kulturologicznej są przede wszystkim wybitne lub klasyczne dzieła literackie, muzyczne, plastyczne, zabytki, pomniki historyczne, muzea i skarbce, biblioteki, planetaria, teatry itp. Dojrzałość kulturalna jednostki włącza ją do określonej tradycji historycznej i kulturalnej własnego narodu, do jakiegoś typu myślenia i cywilizacji oraz do kultury ogólnoludzkiej tak przeszłej jak i współczesnej. e) Wreszcie w początkach wieku dorosłego człowieka kształtuje się ostatnia warstwa czysto duchowa, w której tworzy się synteza światopoglądowa, dlatego też zasługująca na nazwę war-stawy światopoglądowej. Do głosu dochodzi tu pełnia rozwiniętej duchowości ludzkiej, dzięki czemu rozumność staje się mądrością w szukaniu prawdy i dobra, zdolność do wartościowania stwarza miłość najwyższego ideału Prawdy, Dobra i Piękna; równocześnie wolność wybierania dobrej drogi kształtuje plan życiowy z pełną odpowiedzialnością za swe postępowanie i za innych ludzi, porywy zaś i intuicje twórcze wyłaniają syntezę światopoglądową, a nastawienie otwarte na głębię metafizyczną doprowadza wreszcie do ujęcia źródeł bytu, czyli Absolutu i do dania osobistej odpowiedzi na te stwierdzenia w postaci przekonań re-ligijnomoralnych, rozwiązanych teistycznie lub przez negację — ateistycznie. Specjalne znaczenie dla rozwoju warstwy czysto duchowej, dla zapanowania duchowości nad cielesnością mają wypadki losowe szczęśliwe lub nieszczęśliwe dla życia ludzkiego. Szczególnie nadzwyczajne wypadki, jak cudowne wyzdrowienia, ocalenia z katastrof, śmierć najbliższych, wstrząsające spotkania itp., budzą głębszą refleksję duchową nad znikomością człowieka i świata, nad ułomnością ludzką, bezradnością, powodują prawdziwe nawrócenia do Boga, kształtują głęboką religijność, moralność i pogląd na świat. Dzięki temu dojrzała duchowo jednostka odkrywa świat nadprzyrodzony i włącza się duchowo do rzeczywistości nadnaturalnej i Boskiej. W całości biorąc, rozwój podstawowej siły biosu wychowanka zaczyna się więc od życia biologicznego i aktywności fizjologicznej organizmu, a w końcu przekształca się w życie wewnętrzne, duchowe, które począwszy od chrztu i przez współpracę z łaską Chrystusową, przeobraża całego człowieka w „nowe stworzenie". Jednakże warstwicowo pełny, całkowity rozwój biosu jednostki jest warunkowany pomyślnym działaniem życia społecznego, czyli etosu oraz oddziaływaniem wychowawców, a więc agosu w ramach sprzyjających sytuacji losowych. Teorii warstwicowej wychowania można łatwo zarzucić, że jest abstrakcją oderwaną od rzeczywistych warunków życia, od konkretnych systemów szkolnego wychowania i ich społecznych ideologii. Przecież nigdy przebieg wychowania nie jest idealny i nie odbywa się bez trudności i załamań. Ale zarzut taki należy postawić każdej nauce, gdy na przykład fizyka daje wzór na ruch jednostajnie przyśpieszony, który jest obliczony dla próżni przy braku wszelkiego oporu środowiska. W rzeczywistości bowiem ruch odbywa się nie po prostej, lecz krzywej balistycznej w warunkach przyciągania ziemi, oporu powietrza i siły wiatru, która znosi pocisk z idealnego toru. W rzeczywistości rozwój konkretnego człowieka jest jeszcze bardziej skomplikowany, aniżeli teoretyczne określenie wektorów sił i wypadkowych toru, mimo to z modelem teoretycznym musimy się liczyć, ponieważ on nam wyjaśnia możliwości prawidłowego przebiegu procesu. Równocześnie teoria warstwicowa wychowania wskazuje na poczwórne uwarunkowania, od których zależy osiągnięcie pełni rozwoju społeczeństwa. Są to: 1 — zdrowy bios jednostki, bez żadnych obarczeń dziedzicznych, przy bogatych zadatkach genicznych, przekazywanych przez rodziców i wcześniejsze pokolenia dziadków, 2 — obyczajowy etos społecznego otoczenia i narodowej kultury, bez większej dysharmo-nii i konfliktów, przekazujący ogólnoludzkie zasady moralne, prawa naturalnego zgodnie z sumieniem jednostki i urabiający jej doświadczenie, postawy i cechy nabyte bez nałogów, szczególnie alkoholizmu i narkomanii zatruwających system nerwowyi niszczących siłę biosu jednostki, 3 — ideowy agos współpracujących ze sobą wychowawców, rodziców, nauczycieli, duszpasterzy, majstrów, oficerów itp., zaspakajających umiejętnie a zgodnie z postępem wiedzy naukowej odpowiednimi środkami zewnętrznymi potrzeby rozwojowe wychowanka oraz 4 — korzystny układ sytuacji losowych, nie w znaczeniu trwałego szczęśliwego losu, lecz dających się — z dobrem dla jednostki — przecierpieć czasowych nieszczęść lub przezwyciężyć przez pracę i wysiłek wychowanka. Los najbardziej pomyślny nie zwalnia jednostki od osobistego wkładu trudu i poświęcenia, ofiarności dla dobra swego rozwoju. Dodatkowo może stawiać większe przeszkody i trudności dla lepszego ich pokonywania przez wydobycie z wychowanka większej mocy w walce z przeszkodami. Tak właśnie Chrystus zaleca: „Wchodźcie przez ciasną bramę. Bo szeroka jest brama i przestronna droga, która prowadzi do zguby (...). Jednakże ciasna jest brama i wąska, która prowadzi do życia, a mało jest takich, którzy ją znajdują" (Mt 7, 13—14). Chrześcijańskie wychowanie więc prowadzące przez ciasną furtkę mówi o losie rzeczywiście trudnym, który jednakże daje się przebyć, by dostać się na właściwą drogę dalszego życia doczesnego i wiecznego. Te ciasne bramki losu w slalomie życia i w przebiegu jego rozwoju wychowawczego dotyczą złego funkcjonowania dyna-mizmów biosu, etosu czy agosu. W tym zakresie mogą wystąpić spowodowane często postępującą degeneracją biologiczną populacji, np. defekty i uszkodzenia organiczne jednostek niedorozwiniętych i upośledzonych ślepotą lub głuchotą, które jednak z postępem pedagogiki specjalnej przez kompensację zmysłów lub rehabilitację są znacznie złagodzone i prawie usuwane. Obok tego mogą się pojawiać dysfunkcje etosu, gdy wady społeczne środowiska (np. dyskryminacja jakiegoś rodzaju — rasowa, pochodzenia społecznego, płci lub religii) stanowią zaburzenia prawidłowości życia społecznego i zniekształcają przebieg rozwoju. Wreszcie niezawinione, popełniane z ignorancji błędy wychowawcze agosu, a więc błędy rodziców, nauczycieli, szkoły czy programu godzące w zasady poprawności działań wychowawczych tworzą ogromne przeszkody w prawidłowym rozwoju wychowanka, lecz i one są stopniowo przez pedagogizację (np. rodziców) likwidowane lub przez osobisty wysiłek wychowanków nadrabiane. Tak więc losowo mogą działać wszelkie defekty biosu, wady etosu lub błędy agosu, które niszczą trzy zasadnicze warunki progresji wychowawczej, a mianowicie: prawa naturalne rozwoju, prawidłowości strukturalne życia społecznego oraz poprawność działania wychowawczego. Dlatego też teoria warstwicowa nie wy-obcowuje się z rzeczywistości przyrodniczej, liczy się z aktualnymi systemami wychowawczymi społeczeństwa, bierze pod uwagę stan działania wychowawców, a losowe trudności wraz z historycznymi warunkami cywilizacji i epoki (np. niszczenie naturalnego środowiska życiowego człowieka) traktuje jako zadanie do wykonania przez osobisty wysiłek wychowanka przy pomocy zachęty wychowawców i przy pomocy postępu wiedzy pedagogicznej. Teoria warstwicowa stanowi ważki element tego postępu, ponieważ wynika z analizy fenomenologicznej rzeczywistości współczesnego wychowania i opiera się o doświadczenie pedagogiczne, a nie wyrasta z przestarzałych podstaw filozoficznych, nienowoczesnych koncepcji rozwoju i czynników określających wychowanie. System reklamy Test“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”