Problemy młodzieży
Ciekawość

PÅ‚eć we wczesnym wieku dzieciÄ™cym stanowi obiekt poznania nie wyróżniajÄ…cy siÄ™ niczym szczególnym spoÅ›ród tysiÄ™cy inÂnych przedmiotów i zjawisk, na które dziecko kieruje uwagÄ™ w procesie przyswajania Å›wiata. Do tego, że z biegiem czasu pÅ‚eć staje siÄ™ przedmiotem wyróżnionym, budzÄ…cym- szczególnÄ… ciekawość maÅ‚ego dziecka, przyczynia siÄ™ zawsze otoczenie. Rodzice, wychowawcy nie potrafiÄ… ukryć zmieszania, gdy dziecko zapytuje na temat pÅ‚ci i rozrodu. UżywajÄ… oni wówczas jakiegoÅ› odmiennego jÄ™zyka niż w rozmowach na inne tematy, plÄ…czÄ… siÄ™ i gubiÄ… w sprzecznoÅ›ciach, wreszcie milknÄ… urywajÄ…c rozmowÄ™. Dziecko od razu dostrzega niezwykÅ‚ość sytuacji i z zachowania starszych wyciÄ…ga wniosek, że chodzi tu o jakÄ…Å› niezwyczajnÄ… rzecz. Takie zachowanie wystarczy, aby ciekawość pobudzić nadmiernie. W Å›lad za tym idzie skrzÄ™tne gromadzenie nowych spostrzeżeÅ„ i wniosków. Sami wiÄ™c pomagamy w wytwarzaniu stanu, którego za wszelkÄ… cenÄ™ pragnÄ™liÅ›my uniknąć. Postawa szczególnego zaciekawienia wszystkim, co siÄ™ wiąże z pÅ‚ciÄ…, cechuje wÅ‚aÅ›ciwie czÅ‚owieka w ciÄ…gu caÅ‚ego życia; jedyÂnie zewnÄ™trzny wyraz tego zaciekawienia zmienia siÄ™ z bieÂgiem lat. Ciekawość mÅ‚odzieży w sprawach pÅ‚ci tÅ‚umaczy siÄ™ nie tylko pragnieniem rozszerzenia wiedzy o Å›wiecie i życiu, ale szczeÂgólnym stanem emocjonalnym mÅ‚odzieży, towarzyszÄ…cym przeÂbudzeniu siÄ™ erotyki. NaturalnÄ… postawÄ… mÅ‚odzieży wobec zagadnieÅ„ seksualnych jest wstydliwość. Postawa ta znajduje peÅ‚ne uznanie u znakomitej części współczesnych wychowawców; cieszyÅ‚a siÄ™ też uznaniem w przeszÅ‚oÅ›ci. CzÄ™sto jednak w kultywowaniu taÂkiej postawy do spraw pÅ‚ci dochodzi do wypaczeÅ„. Jednym z nich — najbardziej typowym — jest pruderia, która poÂlega na ostentacyjnym okazywaniu wstrÄ™tu wobec tzw. nieczysÂtoÅ›ci, czyli wobec wszystkiego, co ma jakikolwiek zwiÄ…zek z pÅ‚ciÄ… jako sprawÄ… brudnÄ… i niegodziwÄ…. Jednym z celów wychowania seksualnego jest wÅ‚aÅ›nie niedopuszczenie do krzewienia siÄ™ pru-derii. Jest ona wynikiem zakÅ‚amania i faÅ‚szywej oceny pierwiastÂka seksualnego w życiu czÅ‚owieka. Zerwanie z pruderiÄ… nie oznacza jednak odrzucenia postawy naturalnej wstydliwoÅ›ci — licujÄ…cej również w wieku dojrzaÂÅ‚ym. — w podejÅ›ciu do spraw pÅ‚ci. Wstydliwość jest jednak zjaÂwiskiem szczególnie korzystnym w wieku mÅ‚odzieÅ„czym. StanoÂwi ona naturalnÄ… obronÄ™ przed doÅ›wiadczeniami, do których mÅ‚odzież jeszcze nie dojrzaÅ‚a. W problemie wstydliwoici, jako postawy wobec pÅ‚ci, szczególÂne miejsce z punktu widzenia praktyki wychowawczej zajmuje sprawa nagoÅ›ci. Budzi ona najwiÄ™cej niepokoju i wahaÅ„ w wychowaniu domowym, lecz odpowiedzi na niektóre pytania w tym zakresie domagajÄ… siÄ™ również wychowawcy przedszkoli, a także nauczyciele niższych klas szkolnych. Trzeba pamiÄ™tać, że dziecko traktuje nagość wÅ‚asnego (a również i cudzego) ciaÅ‚a jako rzecz naturalnÄ…. MaÅ‚e dzieci bez skrÄ™powania rozbierajÄ… siÄ™ W czasie kÄ…pieli i zabawy; reagujÄ… również zupeÅ‚nie naturalnie na nagość swoich rówieÅ›ników obojga pÅ‚ci. Widok obnażonego ciaÅ‚a pÅ‚ci przeciwnej lub nagoÅ›ci osób starszych może je skÅ‚aniać do stawiania pytaÅ„ na temat dostrzeżonych różnic budowy ciaÅ‚a. WyjaÅ›nienia jednak przyjmowane sÄ… w sposób naturalny i po ich uzyskaniu dziecko kieruje swojÄ… uwagÄ™ na inny przedmiot. Gdyby nie wadliwość wychowania posÅ‚ugujÄ…cego siÄ™ tradyÂcyjnym argumentem „zgorszenia" i narzucajÄ…cego dzieciom wstydliwość bez żadnego uzasadnienia fizjologicznego, psycholoÂgicznego i moralnego, ten naturalny stosunek dziecka do nagoÅ›ci, pozbawiony emocji, można by utrzymać przynajmniej do okresu pokwitania, gdy obudzenie siÄ™ popÄ™du pÅ‚ciowego uczyni ze wstyÂdliwoÅ›ci zjawisko uzasadnione fizjologicznie i psychologicznie, a przeto wychowawczo zrozumiaÅ‚e i celowe. UksztaÅ‚towanie jednak w dzieciÅ„stwie prawidÅ‚owego stosunku do ciaÅ‚a uÅ‚atwi w późniejszym życiu wytworzenie wÅ‚aÅ›ciwej postawy wobec spraw pÅ‚ci. „Jeżeli dziecko od poczÄ…tku uczy siÄ™ traktować naÂgość jako zjawisko zupeÅ‚nie przyzwoite, to można mieć nadziejÄ™, że dziÄ™ki temu wyrobi sobie zdrowe podejÅ›cie do zagadnieÅ„ pÅ‚cioÂwych" — pisze Cyryl Bibby, autor znanej angielskiej książki na temat wychowania seksualnego '. Stosunek do nagoÅ›ci ciaÅ‚a, okreÅ›lony kryteriami moralnoÅ›ci i estetyki, zmieniaÅ‚ siÄ™ na przestrzeni dziejów i do dziÅ› jeszcze ksztaÅ‚tuje siÄ™ różnie pod wpÅ‚ywem czynników geograficzno--klimatycznych. W cywilizowanych krajach starożytnej Europy, a także w krajach Afryki i Azji, nagość nie budziÅ‚a zgorszenia. Za grzesznÄ… uznaÅ‚o jÄ… chrzeÅ›cijaÅ„stwo; szczególnie surowo ustoÂsunkowaÅ‚ siÄ™ do nagoÅ›ci anglosaski purytanizm. Współczesna pedagogika stoi na stanowisku, że w wychowaÂniu należy dążyć do jak najdÅ‚uższego zachowania naturalnego, dzieciÄ™cego stosunku do nagoÅ›ci. Jest to ważny moment nie tylko w wychowaniu seksualnym, ale i ogólnohumanistycznym. „PodÂglÄ…dacze", amatorzy lubieżnych emocji w rodzaju strip-tease'u, ekshibicjoniÅ›ci2 — to w wiÄ™kszoÅ›ci ofiary wpajania wadliwego stosunku do ludzkiego ciaÅ‚a jeszcze w okresie dzieciÅ„stwa. Należy wychowywać dzieci tak, aby nagoÅ›ci nie uważaÅ‚y za coÅ› karygodnego i nieprzyzwoitego. Wspólna kÄ…piel nago, plaÂżowanie oraz zabawa chÅ‚opców i dziewczÄ…t w wieku przedszkolÂnym i mÅ‚odszym wieku szkolnym nie powinny być zabraniane. Rodzice też nie powinni czynić popÅ‚ochu, jeÅ›li dziecko przypadkoÂwo zobaczy matkÄ™ lub ojca rozebranych. Nie należy również zaÂbraniać dzieciom oglÄ…dania dzieÅ‚ sztuki obrazujÄ…cych piÄ™kno nagiego ciaÅ‚a, pod warunkiem oczywiÅ›cie, że chodzi o rzeczywiste dzieÅ‚a sztuki, a nie pornografiÄ™, której treÅ›ciÄ… jest wulgarna lubieżność. Do nagoÅ›ci nie wolno jednak pod żadnym pozorem, nawet najlepiej pojÄ™tej postÄ™powoÅ›ci w wychowaniu, zmuszać. Niektóre dzieci — zwÅ‚aszcza bÄ™dÄ…ce już w wieku szkolnym — wykazujÄ… na widok nagoÅ›ci zmieszanie i zakÅ‚opotanie. Jest ono wyrazem równie naturalnej i niewinnej powÅ›ciÄ…gliwoÅ›ci, jak zainteresoÂwania nagoÅ›ciÄ… u innych. PowÅ›ciÄ…gliwość tÄ™ trzeba uszanować. Trzeba też koniecznie uczÄ…c od poczÄ…tku dziecko wÅ‚aÅ›ciwego stoÂsunku do wÅ‚asnego ciaÅ‚a, uczyć je również poszanowania dla inÂtymnoÅ›ci ciaÅ‚a innych, gdy jest widoczne, że osoby te nie życzÄ… sobie być oglÄ…dane nago. SÄ… to najważniejsze elementy ksztaÅ‚towania kultury ciaÅ‚a, wychowania, a na dalszÄ… metÄ™ kultury seksualnej.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiÄ…czkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które siÄ™ dokonujÄ… w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeÂczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzÄ… tylko w samych jajnikach, dotyczÄ… one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narzÄ…dów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”