Reklama
  • Wiadomości wstępne
  • Zasady rozwoju psychicznego
  • Zasady rozwoju zadatków psychicznych
  • Rozwoju zadatków środowiskowych
  • Rozwoju zadatków wychowawczych.
  • Okres wczesnoszkolny
  • Okresy rozwojowe
  • Rozwój fizyczny
  • Akceleracja rozwoju
  • Układ oddechowy, krążenia i pokarmowy
  • Układ hormonalny
  • Dojrzewanie płciowe
  • Wychowanie zdrowotne
  • Oddychanie oraz pielęgnacja zębów
  • Przepisy higieniczne dotyczące czystości ciała
  • Prawidłowe odżywianie
  • Rozwój uczuciowy
  • Świat uczuć i emocji
  • Uczucia w okresie młodszego wieku
  • Burzliwość, gwałtowność i niecierpliwość uczuć
  • Uczucia lęku, zmartwienia i strapienia
  • Uczucia radosne i przyjemne
  • Dom rodzinny
  • Wymagania rodziców
  • Wśród ludzi i w szkole
  • Wśród ludzi -klasa
  • Przyjaźń szkolna
  • Kim jest Dżentelmen
  • Zauroczenie
  • Miłość
  • Fantazje u chłopców
  • Rozwój procesów poznawczych
  • Czynność spostrzegania
  • Pamięć
  • Kształcenie mowy i kultura języka
  • Kształcenie barwy wymowy
  • Wzbogacić słownictwo i sztukę mówienia
  • Kultura żywego słowa
  • Gwara szkolna
  • Procesy myślenia
  • Myślenie operacyjne
  • Jak się skutecznie uczyć?
  • Osobowość i samopoznanie
  • Funkcjonowanie osobowości
  • Obraz samego siebie
  • Kształtowanie charakteru
  • Podział typów ludzkich
  • Postawa altruistyczna
  • Odporność na sytuacje trudne
  • Potrzeby biologiczne
  • Problemy zawodowe i przystosowanie społeczne
  • Zebranie myśli
  • Psychologiczny rozwój sexualny
  • Erotyka mlodzieży
  • Ciekawość
  • Flirt
  • Wstrzemięźliość
  • Argumenty moralno-etyczne
  • Zapobieganie erotyzmowi
  • Swoboda seksualna
  • Małżeństwo i rodzina
  • Choroby weneryczne
  • Środki antykoncepcyjne
  • Zaburzenia emocjonalne
  • Homoseksualizm
  • Wady rozwojowe narządów
  • Problemy koedukacji
  • Zadania oświatowe
  • Niepłodność
  • Menstruacja
  • Bliźnięta
  • Fizyczne i psychiczne różnice płci
  • Ciąża
  • Moralne i społeczne aspekty płci
  • Alkoholizm a małżeństwo
  • Ciąża i rozwój płodu
  • Dolegliwości okresu ciąży
  • Dzieci ze związków niemałżeńskich
  • Zapobieganie ciąży
  • Zjawiska przemian w wychowaniu
  • Pedagogika jako nauka
  • Pedagogika
  • Budowa pedagogiki
  • Pedagogia jako wychowanie
  • Źródło pedagogiki
  • Nauki historyczne w pedagogice
  • Nauki emipiryczne w pedagogice
  • Światopogląd w pedagogice
  • Współczesny system wychowawczy
  • Ruchy społeczno polityczne
  • Rozdział systemów wychowawczych
  • Nowa orientacja wychowania
  • Pojęcie nowoczesnego systemu
  • Różnicowanie systemów wychowania
  • System chrześcijańskiego wychowania
  • Ideologia chrześcijańskiego wychowania
  • Doktryna wychowawcza kościoła
  • System wychowania liberalnego
  • Zasady systemy liberalnego
  • Ideoligia wychowania liberalnego
  • Wychowanie socjalistyczne
  • Założenia systemu socjalistycznego
  • Moraliz socjalistyczny
  • Personalizm socjalistyczny
  • Idea humanizmu socjalistycznego
  • Dynamiz wychowania
  • Dynamiz wychowania -doskonalenie
  • Istota wychowania
  • Czynniki rozwoju człowieka
  • Pozostałe czynniki rozwoju człowieka
  • Wychowanie wpływ na rozwój osobowści
  • Wychowanie wpływ na rozwój osobowści pozostałe aspekty
  • Rozwój formy życia
  • Rozwój formy życia-psychologiczny aspekt
  • Rozwój formy życia-kulturowy aspekt
  • Struktury rozwojowe człowieka
  • Struktury rozwojowe człowieka-psychologia
  • Struktury rozwojowe człowieka-światopogląd
  • Wpływ sytuacji społecznych na człowieka
  • Wpływ sytuacji społecznych-działania nieświadome
  • Sytuacje wychowawcze
  • Morale sytuacji społecznych
  • Funkcje wychowawców
  • Funkcje wychowawców-educere
  • Podsumowanie funkcji wychowawczych
  • sprzeda maszyn do regeneracji filtrw dpf
  • Dziewczyny
  • Pokrewne

    Czynniki rozwoju człowieka

    Ogólnie biorąc, czynniki rozwojowe są to mechanizmy we­wnętrzne u człowieka, które uruchamiają tak ilościowy, jak i ja­kościowy proces rozwoju, a także mają wpływ na jego ukierun­kowanie w górę, w dół lub poziomo. To właśnie mechanizmy roz­woju stanowią przedmiot działania sił zewnętrznych czy wewnę­trznych, które poznaliśmy jako dynamizmy biosu, etosu lub ago-su, wprawiające swą energią w ruch omawiane mechanizmy ja­ko czynniki rozwoju. Nauka o czynnikach rozwoju kształtowała się od starożytno­ści, w związku z czym poznanie jej w zarysie wskazuje na istotne elementy zagadnienia. Pierwszy Arystoteles pisał w Polityce — „Na to, by obywatele stawali się dobrymi i cnotliwymi, wpływa­ją trzy czynniki; są nimi: natura, przyzwyczajenie, rozum. Prze­de wszystkim bowiem trzeba się urodzić człowiekiem, a nie jakąś inną istotą żyjącą, z odpowiednimi właściwościami ciała i duszy. Co do pewnych cech i urodzenie niczego nie przesądza, bo przy­zwyczajenie powoduje ich zmianę. Są mianowicie pewne właści­wości przyrodzone, które przez przyzwyczajenie ulegają zmianie tak w jedną, jak i w drugą stronę: na gorsze i na lepsze. Inne istoty żyjące przeważnie wedle swej natury, niektóre w drob­niejszych szczegółach urabia i przyzwyczajenie, ale tylko czło­wiek kształtuje się pod wpływem rozumu, bo on tylko rozum posiada. Toteż wszystkie te trzy czynniki muszą być u niego zhar­monizowane". Arystoteles wymienia więc 3 czynniki kształtu­jące rozwój człowieka: physis — naturę ludzką jako organizm biologiczny ethos — obyczaj, przyzwyczajenie pod wpływem ży­cia społecznego oraz logos — rozum, umysł człowieka, który mo­że działać wbrew ludzkim przyzwyczajeniom i ich naturze, jeśli dojdzie „do przekonania, że lepiej jest inaczej". Pogląd Arystotelesa był długo przyjmowany bez zmian. Do­piero J. J. Rousseau pierwszy wprowadza innowację. Mówi on w Emilu o oddziaływaniu wychowawczym, które płynie z naszej natury, zależy od ludzi i otaczających rzeczy. Podobne wyrazymają tu już odmienne znaczenie. Natura u sentymentalisty Rous­seau nie znaczy życia organizmu, lecz życie psychiczne, naszą psychikę. Zależność od ludzi ocenia autor Emila negatywnie, po­nieważ to właśnie oni przez swą dworską i wielkomiejską kul­turę deprawują szlachetność natury dziecka. Natomiast oddziały­wanie otaczających rzeczy to głównie dobroczynny, korygujący wpływ przyrody i wsi, na łonie której ma się Emil swobodnie rozwijać. Myśl Rousseau podejmuje w XIX wieku niemiecki pedagog Beneke, który wychowawcami człowieka nazywa: otaczającą nas przyrodę, losy własne człowieka oraz innych ludzi. Beneke był pod wpływem wydarzeń Rewolucji Francuskiej, ujawniającej ge­niusz wielu ludzi, którzy by w czasach monarchii absolutnej ni­gdy nie doszliby do znaczenia, dlatego też po raz pierwszy wpro­wadził czynnik losu, doceniany dzisiaj przez współczesną peda­gogikę. Troiste czynniki u Arystotelesa, Rousseau, Benekego ule­gły redukcji w rozwijającej się od XIX wieku psychologii, w któ­rej nastąpił rozłam stanowisk na natywizm i empiryzm. Naty-wiści (łac. nativus — przyrodzony), idąc za Rousseau i Schopen­hauerem głosili, że rozwój cech psychicznych i charakteru ludzi jest wrodzony i niezmienny. Natomiast empiryści (gr. empei-ros — doświadczony), począwszy od Locke'a i Hume'a — empi-rystów angielskich, twierdzili, że w rozwoju decyduje doświad­czenie własne, empiria, która kształtuje i zmienia cechy czło­wieka. Pod koniec XIX wieku biologia, uzbrojona w mikroskop, zaczęła badać komórki rozrodcze, wykrywając w nich stałe dla gatunku chromosomy i w nich geny jako podścielisko dziedzicz­nego przekazywania cech. Wcześniej zaś nieco Grzegorz Mendel odkrył statystyczne prawa dziedziczności. Stąd biologia powią­zała stałość gatunku z czynnikami genicznymi, z ich potencjalną energią rozwojową, natomiast zmienność fluktuacyjną form jed­nostkowych organizmu uzależniła od działania czynnika środo­wiskowego, ekologicznego, który warunkuje rozwój i daje pod­niety rozwojowe lub hamuje ten proces. Rozróżnienie więc w roz­woju organizmu czynników genicznych (endogennych — gr. en­don — wewnątrz i genos — ród, urodzenie) oraz czynników środowiskowych (egzogenne — gr. ekso — na zewnątrz) odrodzi­ło spór natywistów z empirystami, który po drugiej wojnie świa­towej przybrał w biologii postać walki agrobiologii radzieckiej Miczurina i Łysenki z genetykami szkoły Morgana i Weissmanna o przewagę środowiska nad genami, dającymi się zmieniać w swych układach (mutacja) pod wpływem bodźców zewnętrz­nych. Tymczasem już w okresie międzywojennym na terenie peda­gogiki William Stern (zm. 1938) sformułował stanowisko pośred­nie pod nazwą teorii konwergencji (łac. convergere — zbiegać się), czyli współbieżności. Teoria ta głosiła, że w każdym momen­cie rozwój pozostaje pod wpływem tak czynników wrodzonych, dziedzicznych, jak i zewnętrznych, środowiskowych, które współ­działają ze sobą. Geny wyznaczają granice możliwości rozwojo­wych, środowisko zaś je realizuje. Teoria konwergencji, przyjmująca tylko dwa czynniki rozwo-we: wewnętrzne i zewnętrzne jako konwergujące ze sobą, nie wy­kluczała sprawy przewagi jednego z nich. Powstały więc dwie od­miany konwergencji, z których jedna głosiła nie dający się prze­zwyciężyć fatalizm dziedziczności, druga zaś fatalizm środowi­ska. Zawsze jednak człowiek był pojmowany jako dzieło natury albo jako wytwór środowiska, w jednym i drugim wypadku po­zostawał tworem i ściśle zdeterminowanym tak, że sam człowiek jako świadoma siebie osoba nic nie mógł i nic nie znaczył w swo­im rozwoju. Najwcześniej filozofia chrześcijańska wystąpiła przeciw dwu-czynnikowej teorii konwergencji, potem dołączyła się ze swą krytyką pedagogika socjalistyczna, ponieważ teoria ta stoi w sprzeczności z powszechnym doświadczeniem wychowawczym, które wskazuje na to, że w wychowaniu istotną sprawą jest sa­modzielność wychowanka. Od niemowlęctwa bowiem rozwija się u niego pęd do samodzielnego stanowienia o sobie, początkowo w postaci odruchów obronnych (niemowlę ściąga narzuconą chu- stkę na twarz), potem jako przekora w wieku 3 do 4 roku życia (automatyczne „nie" na każdą propozycję otoczenia), dalej dą­żenie do własnego działania (Tuwimowska Zosia samosia), wre­szcie negatywizm wieku dojrzewania. Prawidłowe więc ukształ­towanie samodzielności wychowanka staje się właściwym celem wychowania. Pęd zaś do samodzielności jest wyrazem dążenia do posługiwania się własnym myśleniem i własnym chceniem u normalnie rozwijającego się dziecka. Nie działają w tym bez­pośrednio ani czynniki dziedziczne, ani tym bardziej czynniki śro­dowiskowe, lecz w osobie wychowanka dochodzi do głosu coraz więcej duchowość ludzka. Każdy człowiek, jak wiemy, z natury swej rozwija się jako osoba, czyli istota rozumna i wolna, dąży tym samym do osiągnięcia pełni człowieczeństwa jako wszech­stronnie rozwiniętej osobowości (idea personalizmu), dlatego też ostatecznie w rozwoju decydują czynniki trzecie,49 które przeła­mują fatalizm konwergencji czynników pierwszych, czyli we­wnętrznych (genicznych) oraz czynników drugich, tj. zewnętrz­nych (środowiskowych). Czynniki trzecie nazwiemy osobowościo­wymi, ponieważ one przyczyniają się do uformowania rozwinię­tego typu osobowości. W ten sposób trój czynnikowa teoria Arystotelesa (natura, przyzwyczajenie, rozum) rozszerza się dziś w oparciu o współ­czesną naukę na trzy grupy czynników: a) wewnętrznych (geni­cznych), b) zewnętrznych (środowiskowych) oraz c) czynników osobowościowych (duchowych). Pierwsza grupa obejmuje dzie­dziczność biologiczną, dalej wrodzoność pewnych cech nabytych w czasie prenatalnym oraz stany somatyczne organizmu tak w zakresie zdrowej równowagi procesów fizjologicznych, jak też chorobliwych ich zaburzeń pod wpływem stresu życia.

    Cytat Dnia!


    Okres przekwitania

    Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jaje­czek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”