Zdrowie

Wady rozwojowe narządów
Na zachowanie siÄ™ dziecka i na ksztaÅ‚towanie jego stosunku do otoczenia majÄ… duży wpÅ‚yw ewentualne wady rozwojowe. Czynnik ten w praktyce rzadko jest brany pod uwagÄ™ przez peÂdagogów, ale znaczenie jego jest stale podkreÅ›lane przez leka-rzy-higienistów i seksuologów oraz psychologów. JeÅ›li chodzi o wady rozwojowe narzÄ…dów moczowo-pÅ‚ciowych u dzieci szkolÂnych, to sÄ… one zawsze przez dziecko i jego rodziców nieujawnioÂne — i zazwyczaj nie jest trudno ukryć je nawet przed okiem lekarza szkolnego, tym bardziej przed nauczycielem.
JeÅ›li wada nie jest zaznaczona dość wyraźnie (tzw. wady utaÂjone), o jej istnieniu nie wiedzÄ… również ani rodzice, ani samo dziecko, zwÅ‚aszcza jeÅ›li chodzi o kobiety. DowiadujÄ… siÄ™ one czÄ™Âsto o istniejÄ…cej wadzie narzÄ…du rodnego dopiero po Å›lubie (trudÂność odbycia stosunku pÅ‚ciowego, trudność zajÅ›cia w ciążę).
U kobiet spotyka siÄ™ najczęściej nieprawidÅ‚owoÅ›ci budowy macicy i pochwy, połączone z niedorozwojem (lub brakiem) jajÂnika albo tylko jajowodu. DziewczÄ™ta te wchodzÄ… w okres pokwi-tania znacznie później niż ich rówieÅ›nice; miesiÄ…czkujÄ… skÄ…po lub wcale nie majÄ… miesiÄ…czki, brak u nich owÅ‚osienia sromu, powiÄ™kszania siÄ™ piersi i zaokrÄ…glania bioder. Åšwiadomość upoÂÅ›ledzenia wpÅ‚ywa na ich samopoczucie. IzolujÄ… siÄ™ chÄ™tnie od otoczenia i wykazujÄ… skÅ‚onność do dziwactwa.
U chÅ‚opców najczÄ™stszy jest niedorozwój jÄ…der, rzadko natoÂmiast zdarza siÄ™ prawdziwy brak jednego lub obydwu jÄ…der. W wiÄ™kszoÅ›ci wypadków niestwierdzenia w worku mosznowym obecnoÅ›ci jÄ…dra (lub obydwu jÄ…der), chodzi o tzw. wnÄ™troÂstwo — wadÄ™ polegajÄ…cÄ… na niezstÄ…pieniu w okresie pÅ‚odowym jÄ…dra z jamy brzusznej przez kanaÅ‚ pachwinowy do moszny. WnÄ™Âtrostwo może sprawiać różne dolegliwoÅ›ci. WadÄ™ tÄ™ Å‚atwo jest rozpoznać nawet u noworodka. Leczy siÄ™ jÄ… stosunkowo Å‚atwo operacyjnie. ChÅ‚opiec, który zdaje sobie sprawÄ™ z nieobecnoÅ›ci w worku mosznowym jÄ…dra, ma również poczucie upoÅ›ledzenia w odniesieniu do innych kolegów, wstydzi siÄ™ swojej wady i stara siÄ™ unikać kolegów, co przysparza z kolei sporo trudnoÅ›ci życioÂwych.
Jeszcze gorzej przedstawia siÄ™ sprawa w takich wadach, jak rozszczepienie cewki moczowej. NiezroÅ›niÄ™cie siÄ™ (rozszczepienie) dolnej Å›ciany cewki moczowej (czasem także dolnej części żołęÂdzi, trzonu prÄ…cia, moSzny, a nawet krocza) nazywamy spo-dziectwem. Rozszczepienie grzbietowej części cewki moczoÂwej nazywamy wierzchniactwem. Wada ta łączy siÄ™ czÄ™Âsto z wadami budowy i częściowym (lub nawet caÅ‚kowitym) wy nicowaniem pÄ™cherza moczowego.
Istnienie opisanych wad nasuwa nieraz poważne problemy wychowawcze. Dzieci te powinny siÄ™ znaleźć pod opiekÄ… lekarza-urologa, czasem konieczna jest konsultacja i opieka poradni zdroÂwia psychicznego. Leczenie opisanych wad jest tylko operacyjne.
Poważny problem wychowawczy dla rodziców i szkoÅ‚y przedÂstawia wada rozwojowa polegajÄ…ca na wyksztaÅ‚ceniu siÄ™ u tego samego osobnika cech pÅ‚ciowych żeÅ„skich i mÄ™skich. Jest to tzw. obojnactwo.
Rzadkim zjawiskiem jest obojnactwo prawdziwe polegajÄ…ce na wyksztaÅ‚ceniu siÄ™ u tego samego osobnika jÄ…der (produkujÄ…cych plemniki i hormony mÄ™skie) oraz jajników (proÂdukujÄ…cych jaja i hormony żeÅ„skie). Mamy tu do czynienia z rzeÂczywistym „zmieszaniem" obydwu pÅ‚ci w ciele tego samego osobnika.
Znacznie częściej spotykamy siÄ™ z tzw. obojnactwem rzekomym. Polega ono na tym, że gruczoÅ‚y pÅ‚ciowe i ich funkcja wydzielnicza sÄ… prawdziwe, natomiast wyglÄ…d narzÄ…dów pÅ‚ciowych zewnÄ™trznych nie odpowiada danej pÅ‚ci i upodabnia siÄ™ do pÅ‚ci przeciwnej. U kobiet np. istniejÄ… wtedy jajniki wyÂdzielajÄ…ce jajeczka i hormony żeÅ„skie, natomiast Å‚echtaczka przeÂrasta i przypomina ksztaÅ‚tem prÄ…cie mÄ™skie.
PrzyczynÄ… obojnactwa rzekomego u chÅ‚opców może być wierzchniactwo lub spodziectwo, zwÅ‚aszcza jeżeli wadom tym towarzyszy wynicowanie pÄ™cherza moczowego. KsztaÅ‚t zewnÄ™Âtrznych narzÄ…dów pÅ‚ciowych chÅ‚opca przypomina wówczas srom kobiecy. Nierzadkie sÄ… też wypadki, że nieuÅ›wiadomieni rodzice uważajÄ… takiego chÅ‚opca za dziewczynkÄ™ i wychowujÄ… go jako dziewczynkÄ™. Takie „dziewczynki" wysyÅ‚ane sÄ… czasem do szkół
żeÅ„skich, gdzie pojawiajÄ…cy siÄ™ w okresie pokwitania zarost i muÂtacja gÅ‚osu budzi sensacjÄ™ i zaniepokojenie otoczenia.
WażnÄ… rolÄ™ w powstawaniu obojnactwa odgrywajÄ… zaburzeÂnia wewnÄ…trzwydzielnicze przysadki mózgowej. StÄ…d w każdym przypadku stwierdzonego obojnactwa lub jego podejrzenia nieÂzbÄ™dna jest pomoc lekarza specjalisty chorób wywoÅ‚anych zabuÂrzeniami wewnÄ…trzwydzielniczymi — endokrynologa.

“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiÄ…czkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które siÄ™ dokonujÄ… w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeÂczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzÄ… tylko w samych jajnikach, dotyczÄ… one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narzÄ…dów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”