Reklama
  • WiadomoÅ›ci wstÄ™pne
  • Zasady rozwoju psychicznego
  • Zasady rozwoju zadatków psychicznych
  • Rozwoju zadatków Å›rodowiskowych
  • Rozwoju zadatków wychowawczych.
  • Okres wczesnoszkolny
  • Okresy rozwojowe
  • Rozwój fizyczny
  • Akceleracja rozwoju
  • UkÅ‚ad oddechowy, krążenia i pokarmowy
  • UkÅ‚ad hormonalny
  • Dojrzewanie pÅ‚ciowe
  • Wychowanie zdrowotne
  • Oddychanie oraz pielÄ™gnacja zÄ™bów
  • Przepisy higieniczne dotyczÄ…ce czystoÅ›ci ciaÅ‚a
  • PrawidÅ‚owe odżywianie
  • Rozwój uczuciowy
  • Åšwiat uczuć i emocji
  • Uczucia w okresie mÅ‚odszego wieku
  • Burzliwość, gwaÅ‚towność i niecierpliwość uczuć
  • Uczucia lÄ™ku, zmartwienia i strapienia
  • Uczucia radosne i przyjemne
  • Dom rodzinny
  • Wymagania rodziców
  • WÅ›ród ludzi i w szkole
  • WÅ›ród ludzi -klasa
  • Przyjaźń szkolna
  • Kim jest Dżentelmen
  • Zauroczenie
  • MiÅ‚ość
  • Fantazje u chÅ‚opców
  • Rozwój procesów poznawczych
  • Czynność spostrzegania
  • Pamięć
  • KsztaÅ‚cenie mowy i kultura jÄ™zyka
  • KsztaÅ‚cenie barwy wymowy
  • Wzbogacić sÅ‚ownictwo i sztukÄ™ mówienia
  • Kultura żywego sÅ‚owa
  • Gwara szkolna
  • Procesy myÅ›lenia
  • MyÅ›lenie operacyjne
  • Jak siÄ™ skutecznie uczyć?
  • Osobowość i samopoznanie
  • Funkcjonowanie osobowoÅ›ci
  • Obraz samego siebie
  • KsztaÅ‚towanie charakteru
  • PodziaÅ‚ typów ludzkich
  • Postawa altruistyczna
  • Odporność na sytuacje trudne
  • Potrzeby biologiczne
  • Problemy zawodowe i przystosowanie spoÅ‚eczne
  • Zebranie myÅ›li
  • Psychologiczny rozwój sexualny
  • Erotyka mlodzieży
  • Ciekawość
  • Flirt
  • Wstrzemięźliość
  • Argumenty moralno-etyczne
  • Zapobieganie erotyzmowi
  • Swoboda seksualna
  • MałżeÅ„stwo i rodzina
  • Choroby weneryczne
  • Åšrodki antykoncepcyjne
  • Zaburzenia emocjonalne
  • Homoseksualizm
  • Wady rozwojowe narzÄ…dów
  • Problemy koedukacji
  • Zadania oÅ›wiatowe
  • NiepÅ‚odność
  • Menstruacja
  • BliźniÄ™ta
  • Fizyczne i psychiczne różnice pÅ‚ci
  • Ciąża
  • Moralne i spoÅ‚eczne aspekty pÅ‚ci
  • Alkoholizm a małżeÅ„stwo
  • Ciąża i rozwój pÅ‚odu
  • DolegliwoÅ›ci okresu ciąży
  • Dzieci ze zwiÄ…zków niemałżeÅ„skich
  • Zapobieganie ciąży
  • Zjawiska przemian w wychowaniu
  • Pedagogika jako nauka
  • Pedagogika
  • Budowa pedagogiki
  • Pedagogia jako wychowanie
  • ŹródÅ‚o pedagogiki
  • Nauki historyczne w pedagogice
  • Nauki emipiryczne w pedagogice
  • ÅšwiatopoglÄ…d w pedagogice
  • Współczesny system wychowawczy
  • Ruchy spoÅ‚eczno polityczne
  • RozdziaÅ‚ systemów wychowawczych
  • Nowa orientacja wychowania
  • PojÄ™cie nowoczesnego systemu
  • Różnicowanie systemów wychowania
  • System chrzeÅ›cijaÅ„skiego wychowania
  • Ideologia chrzeÅ›cijaÅ„skiego wychowania
  • Doktryna wychowawcza koÅ›cioÅ‚a
  • System wychowania liberalnego
  • Zasady systemy liberalnego
  • Ideoligia wychowania liberalnego
  • Wychowanie socjalistyczne
  • ZaÅ‚ożenia systemu socjalistycznego
  • Moraliz socjalistyczny
  • Personalizm socjalistyczny
  • Idea humanizmu socjalistycznego
  • Dynamiz wychowania
  • Dynamiz wychowania -doskonalenie
  • Istota wychowania
  • Czynniki rozwoju czÅ‚owieka
  • PozostaÅ‚e czynniki rozwoju czÅ‚owieka
  • Wychowanie wpÅ‚yw na rozwój osobowÅ›ci
  • Wychowanie wpÅ‚yw na rozwój osobowÅ›ci pozostaÅ‚e aspekty
  • Rozwój formy życia
  • Rozwój formy życia-psychologiczny aspekt
  • Rozwój formy życia-kulturowy aspekt
  • Struktury rozwojowe czÅ‚owieka
  • Struktury rozwojowe czÅ‚owieka-psychologia
  • Struktury rozwojowe czÅ‚owieka-Å›wiatopoglÄ…d
  • WpÅ‚yw sytuacji spoÅ‚ecznych na czÅ‚owieka
  • WpÅ‚yw sytuacji spoÅ‚ecznych-dziaÅ‚ania nieÅ›wiadome
  • Sytuacje wychowawcze
  • Morale sytuacji spoÅ‚ecznych
  • Funkcje wychowawców
  • Funkcje wychowawców-educere
  • Podsumowanie funkcji wychowawczych
  • kolce na ptaki
  • szczotka prostuj¹ca w³osy
  • Dziewczyny
  • Pokrewne

    Rozwój formy życia-psychologiczny aspekt

    Druga forma życiowa dociekania w warstwie psycholo- gicznej jest mniej opracowana teoretycznie, ponieważ często są­dzi się, że nauka i zajęcia praktyczne w domu i w szkole zajmują miejsce zabawy w życiu dziecka szkolnego. Zdarza się jednak, że zorganizowana systematycznie nauka szkolna i zajęcia prak­tyczne mogą nie pociągać ucznia, nie interesować go, stają się więc bezużyteczne w rozwoju, jeżeli właśnie dziecko nie powiąże własnego zainteresowania z przedmiotami szkolnego nauczania. W szkole herbartowskiej, jak pamiętamy, zaistniała taka sytua­cja, że praktycznie biorąc nauka była wtłaczana zgodnie z pro­gramem, przy biernej postawie ucznia, pod przymusem stopni i kar cielesnych, do werbalnego zapamiętania podawanego ma­teriału. Działo się to wbrew teorii samego Herbarta, który wpro­wadził do nauczania pojęcie zainteresowania (interes empirycz­ny, spekulatywny, estetyczny, życzliwości dla drugiego człowieka, interes społeczny i religijny) i nawoływał do budzenia w ucz­niach wielostronnych zainteresowań. Przeciwnie nowa szkoła Deweya i jej progresywizm pedagogiczny stawiały na samorzut­ną aktywność dziecka jako właściwą postawę nauczania przez działanie ręczne zgodne z zainteresowaniami dziecięcymi. Zainte­resowania jednakże mogą być różnorodne, jedne naturalne i sa­morzutne (jak u Deweya) lub nabyte i wywoływane (jak w szkole herbartowskiej), dlatego też problem zainteresowań sam przez się nie rozstrzyga sprawy skuteczności nauczania, ponieważ trzeba najpierw starać się wprowadzić samorzutne zainteresowania dzie­cka w mury szkolne, jednakże bez zabawowego infantylizmu i walki z rozwijaniem rozumu i wiedzy ludzkiej, w co wpadła skrajna szkoła nowa zwalczająca intelektualizm moralny Her­barta. Można to uczynić albo przez uzgodnienie programu nauki i zajęć praktycznych z budzącym się samorzutnie dociekaniem po­znawczym u dziecka szkolnego, albo przez wykorzystanie aktyw­ności dociekaniowej dziecka na lekcjach lub też przez budzenie głębszego dociekania problemowego u dzieci odpowiednią meto­dą szkolnego nauczania. Dociekanie więc stanowi podstawę rozwojową skutecznej nau­ki w szkole, ale sama nauka automatycznie nie zastępuje pierw­szej formy rozwojowej zabawy w życiu dziecka przedszkolnego. Właśnie zabawa przechodząc stopniowo zmiany nasyca się coraz bardziej elementem poznawczym i przemienia się w dociekanie. Jest to druga z kolei forma życiowa związana z warstwą psycho­logiczną, w której rozwój inteligencji i rozumności dziecka jako swoistego czynnika osobowościowego wyraża się w ciekawości po­znawczej, zwróconej na zewnątrz ku przyrodzie martwej i żywej, ku okolicom kraju i świata, ku technice i wytworom ludzkiej kultury. Dociekanie więc to taka własna aktywność działaniowa i umysłowa dziecka, w której przejawia się potrzeba zaspakaja­nia ciekawości intelektualnej, dotyczącej nie samej zmienności zjawisk, jak przy oglądaniu obrazków w książce czy w filmie, nie zjawisk nadzwyczajnych i sensacyjnych, lecz dokładnego zro­zumienia rzeczy otaczających i zwykłych przez drobiazgową zna­jomość szczegółów i poznanie przyczyny lub sposobu ich działa­nia. Takie dociekanie jako życiowa forma rozwoju wymaga sta­łej obserwacji wciąż powtarzanej, skupionej uwagi, porównywa­nia i zestawiania ze sobą podobnych rzeczy, grupowania ich i kla­syfikowania. Dzięki temu kształtują się podstawowe funkcje po­znawcze, jak uwaga, spostrzeganie, pamięć, wnioskowanie, inteli­gencja. Aktywność dociekaniowa dziecka zaczyna się od tworzenia zbio­rów, wyraża się w kolekcjonerstwie. Początkiem jego jest jeszcze zbieractwo dziecka przedszkolnego, które dotyczy „skarbów" dzie­cięcych, jak kolorowe papierki, świecidełka, guziki itp. odpadki, traktowane przez dorosłych jako śmieci. Tymczasem kolekcjo­nerstwo dzieci szkolnych polega na powstawaniu jednolitych już zbiorów, które zaspokajają instynkt posiadania rzeczy na włas­ność i służą do stałego z nimi obcowania, przyglądania się im i dociekania poznawczego ich właściwości. Zaczynają się one od zbierania muszelek, liści, mchów, minerałów, czasem motyli wbi­janych na szpilki, zasuszonych kwiatów, potem pojawiają się zbiory obrazków, pocztówek, niekiedy banknotów, najczęściej zaś znaczków pocztowych i związanych z nimi dociekań filatelisty­cznych. Inny rodzaj dociekania tworzą hodowle zwierząt, jak kró­liki lub gołębie u chłopców z przedmieścia, bądź też hodowla ro­ślin doniczkowych u dziewcząt. W kieszeniach chłopców w tym okresie gromadzą się zbiory materiałów, części mechanizmów lub narzędzia jak szkło powiększające, guma do procy, sprężyny budzika, trybiki, gwoździe, sznurki, które w marzeniach mają służyć do majstrowania jakiegoś przyrządu lub machiny. Formą dociekania u chłopców staje się majsterkowanie, które musi być wychowawczo pokierowane w pracowniach modelarskich, lotni­czych i innych. U dziewcząt zaś podobne dociekanie działaniowe obejmuje zapał do robótek ręcznych, jak szydełkowanie, haftowa­nie lub częściej — roboty na drutach. Innym jeszcze rodzajem dociekania jest turystyka, a właściwie włóczęga po okolicy czy po całym kraju, zaspokajająca żądzę przygód i chęć poznania kraj­obrazów, miast, rzek, łudzi, folkloru. Wreszcie niemożność czyn­nego zaspokojenia dociekań krajoznawczych wywołuje formę za­stępczą — czytelnictwo. Rozpoczyna się więc pożeranie książek podróżniczych, potem przygodowych, indiańskich, cowbojskich, następnie historycznych (Trylogia Sienkiewicza) aż do powieści psychologicznomłodzieżowych. Wszystkie wymienione rodzaje dociekania wymagają kierow­nictwa wychowawczego, ponieważ szybko wygasają i mogą ha­mować tym rozwój psychiczny. W dalszym ciągu rozwoju war­stwy psychologicznej pojawiają się pochodne formy dociekania w postaci gier z określonymi regułami jak gry harcerskie na spo­strzegawczość, gry umysłowe, np. szachy, wreszcie gry losowe i hazardowe, jak karty, które nie mają już znaczenia kształcą­cego, jedynie pełnią funkcję rozrywkowe, ale też mogą się przy­czyniać do wykolejenia wychowawczego. Pod koniec kształtowania się podstaw warstwy psychologi­cznej formy dociekania są coraz bardziej nasiąknięte elementami wysiłku tak fizycznego jak i umysłowego, przy tym przewaga trudu i potrzeba systematycznych starań może przeważyć przy­jemność płynącą z dociekania i zahamować zainteresowanie ze­braną kolekcją, uprawianą hodowlą, majsterkowaniem czy czy­telnictwem dotychczasowym. Dociekanie przenikane stopniowo wysiłkiem, trudem i stałym obowiązkiem, zamienią się wreszcie w trzecią rozwojową formę życiową, mianowicie, w pracę. Praca i jej wielostronne znaczenie tak dydaktyczne w procesie nauczania, jak też wychowawcze dla wyrabiania cech charakteru zostały w teorii pedagogicznej dawno docenione (np. szkoła pra­cy Kerschensteinera). Jednakże istnieje spór co do rodzaju pracy, która by najbardziej skutecznie wpływała na rozwój wychowan­ka. Teoria slójdu, czyli zręczności, wyrabianej przez, iprace ręczne, zapoczątkowana jako system szwedzki, a rozwinięta w Polsce przez inż. W. Przanowskiego w programie robót ręcznych jako odrębnym przedmiocie nauczania szkolnego, stworzyła pierwszy odrębny „kierunek praktycznotechniczny przy zachowaniu tre­ści ogólnokształcącej." Natomiast szkoła pracy rzemieślniczej, jak stolarstwo, ślusarstwo czy kowalstwo dla ilustrowania samo­dzielnie wykonanymi przez uczniów modelami przerabianych w szkole tematów nauki, albo głośna szkoła pracy produkcyjnej P. Błońskiego uważała, że najlepiej wychowuje i kształci bez­pośredni udział ucznia w produkcji fabrycznej czy rolnej. Spór dotyczy więc tego, który rodzaj pracy zręcznościowej, rzemieślni­czej, technicznej czy produkcyjnej ma największe znaczenie wy­chowawcze. Okazuje się w rzeczywistości, że każdy rodzaj pra­cy może stać się udręką niewolniczej roboty, wysiłkiem spełnia­nym pod przymusem, jeżeli w średnim wieku szkolnym nie sta­nie się on aktywnością własną ucznia, czy nie będzie dla niego rozwojową formą życiową pracy. Praca ma więc szczególne znaczenie wychowawcze, gdy staje się samorzutnie formą trzeciej warstwy socjologicznej, która roz­wija i kształci wychowanka na tle jego potrzeb uspołeczniania się. To szczególne znaczenie wychowawcze pracy dopiero w war­stwie społecznej wyjaśnia sytuacja rozwojowa tego okresu — wychowanek wyrósł już z zabawy dziecięcej i z wieku bajek i za­czyna przerastać dociekanie. Jednakże obydwie te formy życio­we, przez które dziecko już przeszło, pozostawiają ślad w psy­chice w postaci przyzwyczajenia do szukania łatwej przyjem­ności w zabawie lub dociekaniu, do czego wychowanek dotych­czas zawsze był gotów i chętnie się temu oddawał. Tymczasem w nowej warstwie socjologicznej rozwoju samorzutnie pojawia się potrzeba szukania oparcia i uznania w grupie rówieśników, czy w grupie rodzinnej i szkolnej. W związku z tym nie nęci już teraz zabawa i dociekanie w pojedynkę, lecz w grupie na równi z innymi. Nie łatwo to członkostwo w grupie przychodzi, gdyż wszelkie grupy społeczne stawiają jako warunek udziału i uzna­nia za członka wykonywanie wspólne zadań i przyjętych obo­wiązków, które teraz sobie zaczyna wychowanek uświadamiać. I tak rodzina wymaga pomocy w pracach domowych, szkoła żąda stale pracy umysłowej na lekcjach i odrabiania zadań, grupa ko­leżeńska zaś postuluje wierność i solidarność w podejmowanych akcjach czy to zabawy, czy pomocy wzajemnej, handlu, wypraw, bójek z konkurentami itd. Spełnienie tych wszystkich prac, za­dań, obowiązków, rozkazów wymaga od wykonawcy natężonego wysiłku i trudu, który jednak niespodziewanie przynosi wielkie zadowolenie. W ten sposób wychowanek w trzecim okresie roz­woju, tracąc dotychczasowe łatwe źródła przyjemności w zaba­wie dziecięcej i w dociekaniu, odkrywa prawie nagle nowe źród­ło radości po wykonaniu trudnej, zleconej przez grupę, pracy. Przyjemność ta nie zjawia się w trakcie samego wysiłku, lecz dopiero na końcu, gdy wychowanek może zasłużenie odpocząć, gdy czuje swą zdolność i moc do pokonywania trudności, gdy przepełnia go poczucie spełnionego obowiązku i gdy spotyka go za to nagroda i uznanie ze strony grupy, której chciał być człon­kiem. Podejmowanie wysiłków dla zadowolenia postulatów grupy społecznej nie przychodzi wychowankowi zbyt łatwo, gdyż na­trafia na opory wewnętrzne. Płyną one z dotychczasowego przy­zwyczajenia do szukania dziecinnej przyjemności w beztroskiej i swobodnej zabawie lub dociekaniu przy ulubionym kolekcjo­nerstwie, majsterkowaniu czy czytaniu rozciekawiającej powie­ści. Opory pochodzą także z wrodzonej człowiekowi niechęci do wysiłku wykonywanego nie z zainteresowania, lecz pod przy­musem i z konieczności. Na tym tle ruchliwe i czynne dotych­czas dziecko staje się ociężałe, nieskore do roboty i leniwe. Zja­wisko lenistwa szkolnego, przy równoczesnym chętnym a nawet męczącym próżnowaniu na interesujących zajęciach dociekanio-wych, potęguje się na przełomie między psychologiczną i socjo­logiczną warstwą wychowania około 10 roku życia. Lenistwu szkolnemu przeciwdziałają bądź to rozwinięte zainteresowania dociekaniowe ucznia, bądź też silna wola, chociaż zdarzają się uczniowie z silną wolą, opanowani jeszcze lenistwem. Właśnie w trakcie intensywnego uspołeczniania się wycho­ wanka w trzeciej warstwie socjologicznej, zrozumiane przezeń znaczenie pracy w grupie społecznej powoduje to, że praca staje się jego aktywnością własną, staje się rozwojową formą życiową, w której dochodzi do głosu dalszy czynnik osobowościowy wol­nego wyboru woli między łatwą dziecinną przyjemnością a przy­jemnością powysiłkową. W wyniku zaś podejmowania wysił­ków różnych rodzajów pracy (umysłowej, fizycznej, organiza-cyjnospołecznej itd.) Wyrabia się siła woli, przy pomocy której wychowanek coraz łatwiej może pokonywać opory wewnętrzne i opanowywać lenistwo. W ten sposób praca nie narzucona, lecz podejmowana dobrowolnie jako aktywność własna, wynikająca z czynników osobowościowych wychowanka, jak rozumienie i ro­zumność osobista, wartościowanie i ocena dodatnia pracy oraz wolność decyzji wzięcia na siebie odpowiedzialności wobec gru­py, rozwija człowieka społecznie wartościowego i dojrzałego. Jednakże praca zespołowa wychowanka musi być kierowana przez wychowawców, by była stale kształcąca, np. na lekcjach, a nie stawała się mechaniczną i nudną, na wylot poznaną robo­tą. Wszelkie więc formy pracy ręcznej czy umysłowej, rzemieśl­niczej czy produkcyjnej powinny być coraz bardziej przeniknię­te twórczością, aby proces wszechstronnego rozwoju od war­stwy socjologicznej dźwignął się na wyższy stopień.

    Cytat Dnia!


    Okres przekwitania

    Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiÄ…czkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które siÄ™ dokonujÄ… w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jaje­czek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzÄ… tylko w samych jajnikach, dotyczÄ… one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narzÄ…dów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”