Rozwój fizyczny
Przepisy higieniczne dotyczące czystości ciała

Podczas codziennej toalety twarzy i ciała nie wolno zapomnieć o uszach. Trzeba skrupulatnie je myć z kurzu i brudu letnią wodą i mydłem. Pielęgnacja włosów stanowi osobny problem, który trapi młodocianych. Przetłuszczające się włosy nie wyglądają ani estetycznie, ani nie stanowią ozdoby. Kurz zlepiony z wydzieliną gruczołów łojowych tworzą hełm na głowie, który tylko dokładnym myciem może być z niej usunięty. O włosy trzeba także się troszczyć, a piękne, zdrowe błyszczące włosy są marzeniem każdego — dziewczyny i chłopca. Skóra głowy, tak jak skóra twarzy musi oddychać, a zatkane pory nie mogą prawidłowo funkcjonować. Włosy' jak rośliny muszą być pielęgnowane, w przeciwnym razie stają się słabe, łamliwe, tracą połysk. Należy za pośrednictwem krwi dostarczać im niezbędnych składników odżywszy ch, a więc jadać jarzyny: szpinak, marchewkę, rzodkiewkę, cebulę, czosnek; pożywienie bogate w wapń, jak: mleko, twarogi i w białko — ryby, mięso. Mocne, zdrowe włosy lubią być szczotkowane. Szczotka nie tylko usuwa kurz i brud, także ożywia krążenie krwi, nadaje włosom piękny, jedwabisty połysk. Włosy delikatne, słabe wymagają miękkiej szczotki albo grzebienia. Wyczesywanie powinno odbywać się „pod włos", od karku do czoła bez względu na fryzurę. Myć włosy często, czyli dwa razy w tygodniu, czy raz na 7—10 dni? Najrozmaitsze poradniki w tej dziedzinie zalecają to drugie. Ale jak można i ile dni chodzić ze zlepionymi od łoju i brudu włosami? Z reguły zaleca się tzw. przetłuszczanie, ale nie w okresie dorastania i nie wtedy, gdy się chodzi do szkoły, gdziex trzeba wyglądać schludnie i estetycznie. Włosy muszą być czyste i w związku z tym należy je myć nawet dwa—trzy razy w tygodniu i nie suszyć suszarką. Gorący strumień powietrza zbytnio wysusza skórę głowy, która reaguje zwiększoną pracą gruczołów łojowych. Zdarza się, że produkują one wydzielinę w nadmiarze, wówczas po umyciu włosy stają się szybko tłuste i wiszą w strączkach. W następstwie łojotoku może tworzyć się łupież, tak samo jak w przypadku skóry suchej. Płatki łupieżu pokrywają całą skórę, z której wyrastają włosy. Skóra choruje i eksperymentowanie w postaci wcierania różnych płynów w skórę głowy nie na wiele się na ogół zdaje. Dokładne badanie lekarskie może wyjaśnić przyczyny choroby i zapobiec takiej przykrości, jak uporczywe wypadanie włosów, a z czasem nawet ich utrata, co częściej przydarza się chłopcom, gdy stają się mężczyznami. Zapobieganie temu trzeba zacząć właśnie w okresie dorastania. Przepisy higieniczne dotyczące czystości ciała jeszcze bardzo często nie znajdują zrozumienia wśród dorosłych d nie zawsze dlatego są przestrzegane przez dzieci. Istnieje bardzo prosta i łatwa metoda wpojenia dzieciom wszelkich zasad higieny. Wystarczy po prostu, aby rodzice stosowali w życiu te wszystkie przepisy higieniczne i przyzwyczajali swe dzieci do nich, jako do rzeczy zwykłych, prostych, codziennych, koniecznych dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Szczególnie ważne są owe przepisy i zasady higieniczne dla dziewcząt w okresie miesiączki. Jeśli dziewczyna ich nie przestrzega, rozsiewa wokół siebie niemiłą woń. Pochodzi to z rozkładającej się krwi miesiączkowej i potu, który wydziela się obficiej. Krew miesiączkowa jest doskonałą pożywką dla zarazków, a zasychając na bieliźrue i skórze w okolicy zewnętrznej narządów rodnych, powoduje otarcia i odparzenia. Te przykre dolegliwości nie tylko źle odbijają się na samopoczuciu, ale tworzą podłoże zakażeń w obrębie narządów rodnych. W związku z miesiączką istnieje jeszcze dotąd bardzo wiele szkodliwych przesądów, które pozostają w rażącej sprzeczności z zasadami higieny. Krążą poglądy, że w okresie miesiączki nie wolno myć nóg, nie wolno się kąpać czy zmieniać bielizny i podmywać się. Właśnie w tym okresie należy jak najstaranniej przestrzegać czystości całego ciała, myć się dokładnie, a szczególnie okolice zewnętrznych narządów rodnych, częściej zmieniać bieliznę, w którą wsiąka pot i zapach krwi miesiączkowej. Częste podmywanie się, lepiej w pozycji stojącej (pod prysznicem, jeśli znajduje się w mieszkaniu), jest obowiązkiem higienicznym. Podczas miesiączki należy unikać kąpieli gorących i pływania w krytych basenach. Prawidłowe miesiączkowanie nie wymaga zmian w ustalonym trybie życia. Ostatnia uwaga jest bardzo ważna — zapisywanie daty miesiączki. Pozwala to na ocenę czynności narządu rodnego i ułatwia wczesne wykrywanie wszelkich zaburzeń.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”