Rozwój fizyczny

Akceleracja rozwoju

Akceleracją określa się zjawisko przyspieszonego rozwoju fizycznego młodych pokoleń. Pewne właściwości, typowe dla określonej fazy rozwoju osobniczego, pojawiają się co­raz wcześniej, a dotyczy to w szczególności wzrostu i wagi ciała. Do przejawów akceleracji należą na przykład: inten­sywniejszy i szybciej kończący się rozrost ciała, wcześniejsza menstruacja u dziewcząt, przyspieszone procesy 'kostnienia itp. Akceleracja obejmuje wszystkie okresy rozwojowe — od niemowlęcego do wieku młodzieńczego — przede wszy­stkim odnosi się do młodego pokolenia mieszkającego w regionach uprzemysłowionych, w miastach, gdzie wyraźnie zaznacza się wyższa stopa życiowa, wyższy poziom higieny życia, a także spadek zachorowalności. Nieobojętny jest także sposób odżywiania się dzieci i młodzieży, upowszech­nienie sportu i ćwiczeń ruchowych. Badania prowadzone w naszym kraju potwierdziły rów­nież występowanie zjawiska akceleracji, jakkolwiek nie jest ono równoznaczne ze zwiększeniem wszystkich biologicz­nych i psychologicznych wartości u młodego pokolenia. Jest ono wprawdzie wyższe, dorodne, lecz nie zawsze sprawniejsze ruchowo czy zdrowe fizycznie. Ponadto wcho­dzą w grę inne istotne czynniki. Wiemy, że każdy z nas rodzi się z pewnymi zadatkami na taką lub inną budowę ciała, wzrost. Nie można ocze­kiwać, aby dziecko było bardzo wysokie, jeśli rodzice są średnio czy niskorośli. Można jednak tego się spodziewać, gdy rodzice byli wysokiego wzrostu. Niezmiernie ważnym czynnikiem w realizowaniu przez potomstwo swych gene­tycznych zadatków są określone warunki środowiskowe. Dziecko z irodziców wysokorosłych, ale wychowywane w złych warunkach, może nie osiągnąć odpowiedniego do swych możliwości dziedzicznych wzrostu. Z kolei rodzice mający trudne warunki rozwoju w dzieciństwie i nisko­rośli z tego powodu, mogą mieć dzieci przewyższające wzrostem ich średnią, zwłaszcza wtedy, gdy zapewnili im bardzo dobre warunki bytowe: higieniczny tryb życia, przeciwdziałający schorzeniom, prawidłowe wyżywienie i dobre warunki mieszkaniowe. Do ważniejszych czynników środowiskowych należy ży­wienie. Istnieje ścisły związek rozwoju fizycznego z ilością i jakością pobieranego pokarmu. Przy niedożywianiu może wystąpić zahamowanie wzrostu kości, a niedobory wita­min mogą wywołać poważne zmiany w rozwoju tkanki kostnej i mięśniowej. Wpływ omawianych czynników na harmonijny rozwój fizyczny jednostki dowodzi, że współczesna cywilizacja i postęp techniczny mimo niebezpieczeństw, ijakie w sobie kryje, może sprzyjać i pomagać człowiekowi. Akceleracja jest tego jeszcze jednym dowodem.Organizm ludzki przystosowany jest do pełnienia różnych funkcji i w związku z tym wykonuje wiele czynności dzię­ki zróżnicowanym narządom połączonym w wyspecjalizo­wane układy. Wszelkie działania ruchowe, wykonywane przez człowieka, zapewnia aparat ruchu, w którego skład wchodzą: układ kostny, stawowo-wiązadłowy, mięśniowy i nerwowy. Wszelkie czynności wegetatywne, takie jak: oddychanie, krążenie krwi, trawienie, wydalanie, a także zachowanie stałości równowagi wewnętrznej (ciepłota cia­ła, równowaga wodno-mineralna itp.) są możliwe dzięki układowi wegetatywnemu, który utrzymuje nasz organizm przy życiu. Przedłużenie gatunku ludzkiego przez wydanie potomstwa zapewnia układ rozrodczy. Układ nerwowy z kolei pełni rolę koordynującą we wszelkich czynnościach ludzkiego organizmu. Wymienione wyżej czynności wegetatywne i wyspecjali­zowane układy biorą udział w rozwoju fizycznym czło­wieka. Od urodzenia do zakończenia wzrastania ciężar naszych mięśni powiększa się 37-krotnie, a masa kośćca 27-krot-nie W układzie kostnym obok przyrostów ilościowych zmienia się także struktura jakościowa. Zmiana ta polega na tzw. procesie ossyfikacji, czyli przekształcania się chrząstki w tkankę kostną (inaczej proces kostnienia). Zmiana tkanki w miarę kostnienia przebiega równolegle ze zmianą liczby kości, ich wielkości, kształtu, a także ich składu chemicznego. Konsekwencją zmian w strukturze kostnej i stawowej są coraz bardziej złożone czynności układu kostnego. Do_ nich należą: przyswajanie nowych czynności ruchowych i utrzymywanie w sprawności względem siebie poszcze­gólnych części ciała. Ulega istotnym zmianom rola krwio­twórcza szpiku kostnego. W wieku dorastania struktura układu kostnego wyraź­nie się różnicuje ). W pierwszej fazie zaznacza się przy­rost kości udowej, wydłużają się kości tułowia, dzięki cze­mu wysokość tułowia w pozycji siedzącej jest w stosun­ku do ogólnej wysokości większa, niż była dotychczas. Przyrost wysokości ciała jest ściśle związany z rozwo­jem i dojrzewaniem układu kostnego. Dzieje się to w ten sposób, że w toku normalnego wzrostu kości chrząstka w ośrodkach nasadowych przy zakończeniach kości długich przekształca się w kość i w ten sposób struktura kości się wydłuża. Pobudzenie wzrostu kości, wywołane działaniem hor­monu płciowego w okresie dojrzewania, decyduje o zroś­nięciu sdę tych dwóch części kostnych. Dalszy wzrost ko­ści długich w związku z tym ustaje. Zatem hormony płcio­we stają się czynnikiem wpływającym i ograniczającym wzrost. W wieku 14 lat kości dziewcząt są prawie dojrzałe pod względem kostnienia. Około 17 roku życia kościec dziewcząt na ogół jest całkowicie rozwinięty zarówno pod względem wielkości, jak i stopnia skostnienia. Nieco póź­niej proces ten przebiega u chłopców — ok. 19 roku życia. Opisany proces znajduje swe odzwiercicdicnie w braku proporcji w niektórych częściach ciała, co jest przyczyną niepokoju i zmartwień zarówno dziewcząt, jak i chłop­ców. Duże stopy, za długie ręce powodują niezręczność^ i poczucie, że należy je zamaskować, schować do kiesze­ni, ukryć — nie zawsze z pozytywnym skutkiem. Wiele przykrości u dorastających młodych ludzi obu płci sprawia szybki wzrost nosa w porównaniu z innymi częściami twa­rzy. Następuje rozwój kości nosowej, która jest „odpowie-dzialna" za kształt nosa. Dotąd mały i zgrabny, teraz jest niejednokrotnie przyczyną zmartwień. Gdy pozostałe czę­ści twarzy osiągną dojrzałość, zmartwienia mijają i nos staje się proporcjonalny do całej twarzy. Uzębienie, które jest częścią układu kostnego, także ulega przemianom. Na początku okresu dorastania liczba zębów stałych wynosi 27—28 na ogólną liczbę 32. Drugie zęby trzonowe wyrzynają sdę przed 18-ym rokiem ży­cia, a trzecie (zęby mądrości) po tym okresie. Często to­warzyszą temu bóle dziąseł, osłabienie, nerwowość. układ mięśniowy Szybkiemu wzrostowi kości towarzyszą przemiany w obrę­bie układu mięśniowego. Około 16-ego roku życia ciężar mięsni wynosi blisko 45% wagi całego ciała. Zaznaczają się jednak tutaj różnice w zależności od płci. U dziewcząt największy przyrost mięśni następuje między 12 a 15 ro­kiem życia, u chłopców między 15 a 16 r.ż. Wzrost mięśni i układu kostnego związany jest z dojrzewaniem płciowym. U chłopców wzrost mięśni jest uzależniony od wzrostu i dojrzewania jąder. W momencie rozpoczynania się 'wzrostu i dojrzewania jąder rosną mięśnie tułowia i kończyn. Upra­wianie w tym okresie sportu, ćwiczeń gimnastycznych, kul­turystycznych przez chłopców szczególnie przyczynia się do wzrostu układu mięśniowego w przeciwieństwie do mięsni dziewcząt. Nie rozwijają się one tak intensywnie i •stąd dziewczęta mają mniej siły fizycznej niż chłopcy.

Cytat Dnia!

“
Okres przekwitania

Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jaje­czek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”