Rozwój

Wpływ sytuacji społecznych-działania nieświadome

Działanie nieświadome, niezamierzone i pośrednie wy­wiera wpływ przede wszystkim na dążenia woli, nie zawsze pod­danej kierownictwu rozumu i świadomości oraz na usposobienie i nastroje uczuciowe, kształtowane zaś jest ono przez środowisko wychowawcze etosu, zawierające w sobie tak dodatnie, jak i uje­mne czynniki związane ze środowiskiem społecznym lub społecz-nokulturalnym, które pośrednio docierają swymi wpływami aż do świadomości, jak też do podświadomości jednostki wychowywa­nej Wreszcie działanie bezwiedne, ale bezpośrednie i czę­sto nieprzewidziane przez wychowawców obejmuje zwykle na­stroje i przeżycia emocjonalne oraz postawy dążeniowe podświa­domości, a jest dziełem wpływu całego środowiska życiowego biosu łącznie ze środowiskiem naturalnym. — Na koniec teoria warstwicowa odkrywa subtelne oddziaływanie środowiska du­chowego, w którym promieniują najwyższe idee i wartości z tra­dycji kultury narodowej, europejskiej, chrześcijańskiej i więzi ogólnoludzkich. Środowisko duchowe jako najgłębszy wytwór historii życia i cywilizacji przybiera kształty właściwe epoce cza­su, najbardziej jest czułe na zmiany losu i podatne na tajemnicze działanie łaski. W sposób nieuchwytny i twórczy wynika z nad-świadomych, ideowych dążeń agosu i kultury, z więzi uczucio­wych z etosem, szczególnie takimi grupami jak rodzina, klasa szkolna, szkoła, grupa zawodowa i miejsce pracy oraz szerszymi grupami społecznymi jak Kościół, naród, państwo czy braterstwo ogólnoludzkie. Zawiera w sobie także umiłowanie samego życia (biosu), miłość krajobrazu rodzinnego, miłość Ojczyzny z całym pięknem środowiska naturalnego. Wpływy nadświadome, ideowe, środowiska duchowego swoim klimatem kształtują w warstwie duchowej poczucie samego siebie, kim się jest jako człowiek, jako Polak, Europejczyk, jako katolik czy wyznawca innego światopoglądu. Ta świadomość siebie integruje się w du­chowości jakby pewna nadświadomość przeżywana intuicyjnie i trudno wyrażalna poza wzruszeniem czy oburzeniem z powo­du szargania świętości, działa zaś przez sumienie jako wyraz du­chowego systemu samokontroli, kierujący postępowaniem czło­wieka. Różnorodność wszelkich wpływów środowiskowych łącz­nie ze środowiskiem duchowym na wychowanka obrazuje po­niższy schemat, w którym linie proste oznaczają właściwe W tej walce wpływów decy­duje sam wychowanek swoim stanem rozwojowym, zależnym od tego, czy zostaje on opanowany przez podświadomość, popędy niższe i uczucia umysłowe, czy też jego czynniki osobowościowe duchowości przede wszystkim rozumność i dobra wolna wola bio­rą górę nad cielesnością i podporządkowują ją ideałowi nowego człowieka. W związku z tym antagonizmem środowisk, związa­nych z siłą agosu (środowisko pedagogiczne), z siłą życia społecz­nego etosu (środowisko wychowawcze) oraz z siłą życiowego pędu biosu (środowisko życiowe), nie wykluczając zmiennych losowych (środowisko duchowe), w wychowaniu nie decyduje samo śro­dowisko jako całość, lecz wyniki pozostają w zależności od sy­tuacji wychowawczej. Oczywiście nie chodzi o sytuacje przypad­kowe lub chwilowe, doraźne, lecz o sytuacje wychowawcze sta­łe, które wytwarzają się w instytucjach wychowujących. Działa­nie życia społecznego (etosu) nie jest rozproszone, lecz konkrety­zuje się w zwyczajach i obyczajach obowiązujących w określo­nych środowiskach i kręgach społecznych. Te zwyczaje i obycza­je przejmowane przez wychowanka uspołeczniają go w ciągłym procesie socjalizacji. Rozpoczyna się ona w prawidłowo funkcjo­nującej rodzinie, potem doskonali się w szkole, organizacjach spo­łecznych, w grupie zawodowej itd. Etos właśnie przez instytucje wychowujące stara się pokierować rozwojem biosu jednostki do celów zbiorowego, wspólnotowego życia. Ponieważ asymilacja jednostki, dostosowanie się jej do życia społecznego może być konformizmem wypływającym z naśladownictwa i upodobnienia się do stawianego wzorca, dlatego też nie wypływa z przekonań jednostki, a może być nawet wymuszona pod presją otoczenia. Uspołecznienie takie staje się pozorne i kruche, jak skorupka na jajku. Socjalizacja głębsza więc przenikająca do natury osobowej wychowanka musi się splatać czy nawet krzyżować z procesem personalizacji, czyli z samodzielnością i świadomością siebie, kim się jest (self). Dlatego etos działa poprzez instytucje wychowują­ce, które równocześnie powinny uspołeczniać i działać rozwijają-co na osobę, personalizować. Skoro zaś bios jednostki rozwija się wachlarzowato, przechodząc na coraz wyższe warstwy, stąd też oddziaływanie etosu dostosowuje się do nich, stwarzając odpo­wiednie instytucje wychowujące, które ukierunkowują i modelu­ją przebieg danej warstwicy rozwojowej. Taką instytucją zasad­niczą dla warstwy biologicznej jest rodzina, w której wychowa­nek żyje i kształtuje się w zasadzie aż do pełnej dojrzałości i usa­modzielnienia się przez małżeństwo i założenie własnej rodziny. W wypadku niemożności wywiązania się z zadań opieki i wycho­wania rodzinę wspierają pomocnicze instytucje, jak żłobek, przedszkole, czy później internat lub w wypadku sieroctwa względnie opuszczenia — dom dziecka czy młodzieży. Warstwa psychologiczna jest formowana ze strony etosu przez szkołę pod­stawową, średnią lub wyższą oraz dokształcanie i kursy różnego rodzaju. Z pewną pomocą szkole podstawowej przychodzi orga­nizacja zuchowa. Warstwa socjologiczna ponad szkołą nadbudo­wuje własne instytucje, jak samorząd szkolny, harcerstwo i inne organizacje młodzieżowe, których działanie przejmują w dalszym życiu wychowanka wojsko, ochotnicze hufce pracy, zakład pracy, organizacje obywatelskie i polityczne, np. Front Jedności Narodu lub partie. Warstwa kulturotwórcza ma własne instytucje jak szkoły muzyczne czy plastyczne dla utalentowanych lub insty­tucje kulturalnooświatowe (muzea, teatry, kina, biblioteki, sto­warzyszenia, kluby, świetlice itp.). Jedynie warstwa czysto du­chowa na serio jest domeną działania Kościoła, który przez dusz­pasterstwo, rodzinę, potem katechizację parafialną dzieci i mło­dzieży, przez ministrantów, bractwa i sodalicje, apostolat świec­kich, wreszcie przez seminarium duchowne, nowicjat zakonny lub przez katolicki uniwersytet stara się swoich wiernych w każ­dym wieku prowadzić duchowo do wiary i uświęcenia. Jak widzimy etos różnicuje swe oddziaływanie przez insty­tucje wychowujące dostosowane do warstw i potrzeb rozwojo­wych wychowanków, a równocześnie sam nie jest jednolity, gdyż krzyżują się w nim trzy ośrodki działania: 1 — biologiczna po­pulacja narodu, która rozkrzewia się przez rodziny, 2 — poli­tyczna organizacja państwa, dążącego do dobra wspólnego przez szkoły i instytucje kulturalnooświatowe oraz 3 — duchowe przewodnictwo Kościoła. Otóż tymi skomplikowanymi szczegóła­mi instytucji wychowujących oraz ich polityką wychowawczą i kulturalnooświatową zajmuje się specjalny dział pedagogiki pra­ktycznej zwany pedagogiką społeczną. Pedagogika teoretycznanatomiast nie może wchodzić w szczegóły, informuje ogólnie i zwraca uwagę na istotne momenty w działaniu instytucji wy­chowujących etosu, ujmując je w pojęciu sytuacji wychowaw­czej. Właśnie w sytuacjach wychowawczych wpływy krzyżujące się różnych środowisk mogą się uzgadniać i harmonizować lub przeważać nad sobą i zwyciężać w ścieraniu się nie zawsze zgod­nie z dobrem rozwojowym wychowanka i celami wychowawców.

Cytat Dnia!

“
Okres przekwitania

Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jaje­czek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”